11. Octobris 2024

S. Joannis XXIII, papæ
memoria ad libitum

Angelus Iosephus Roncalli in vico Sotto il Monte in provincia Bergomensi in Italia anno 1881 ortus est. Undecim annos natus Seminarium dioecesanum ingressus est et studia dein apud Pontificium Seminarium Romanum perfecit. Anno 1904 presbyter ordinatus est et Secretarii Episcopi Bergomensis officiis functus. Anno 1921, ministerium apud Apostolicam Sedem inivit uti Præses Consilii centralis pro Italia Pontificii Operis de Propaganda Fide; anno 1925, Visitator Apostolicus ac deinde Delegatus Apostolicus in Bulgaria fuit et, anno 1935, in Turcia et Græcia; anno 1944, Apostolicus Nuntius in Gallia nominatus est. Anno 1953, Cardinalis creatus est et Patriarcha Venetiarum exinde factus. Anno 1958, Summus Pontifex evectus est: in Pontificatu suo Synodum Romanam convocavit, Commissionem pro Codicis Iuris Canonici recognitione instituit et Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum indixit. Romæ vesperi diei 3 Iunii 1963 obiit.

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto.
Sicut erat in princípio et nunc et semper et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

Christe, pastórum caput atque princeps,

géstiens huius celebráre festum,

débitas sacro pia turba psallit

cármine laudes,

Quas oves Petro déderas, ovíle

orbis ut totus fíeret sacrátum,

hic tuo nutu pósitus suprémo

cúlmine rexit.

Hic gregis ductor fuit atque forma,

lux erat cæco, mísero levámen,

próvidus cunctis pater omnibúsque

ómnia factus.

Christe, qui sanctis méritam corónam

reddis in cælis, dócili magístrum

fac sequi vita, similíque tandem

fine potíri.

Æqua laus summum célebret Paréntem

teque, Salvátor, pie rex, per ævum;

Spíritus Sancti résonet per omnem

glória mundum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Laborávi clamans, dum spero in Deum meum.

Psalmus 68 (69), 2-22. 30-37
Zelus domus tuæ comedit me
Dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum (Mt 27, 34).
I

Salvum me fac, Deus, *

quóniam venérunt aquæ usque ad guttur meum.

Infíxus sum in limo profúndi, et non est substántia; *

veni in profúnda aquárum, et fluctus demérsit me.

Laborávi clamans, raucæ factæ sunt fauces meæ; *

defecérunt óculi mei, dum spero in Deum meum.

Multiplicáti sunt super capíllos cápitis mei, *

qui odérunt me gratis.

Confortáti sunt, qui persecúti sunt me inimíci mei mendáces; *

quæ non rápui, tunc exsolvébam.

Deus, tu scis insipiéntiam meam, *

et delícta mea a te non sunt abscóndita.

Non erubéscant in me, qui exspéctant te, *

Dómine, Dómine virtútum.

Non confundántur super me, *

qui quærunt te, Deus Israel.

Quóniam propter te sustínui oppróbrium, *

opéruit confúsio fáciem meam;

extráneus factus sum frátribus meis *

et peregrínus fíliis matris meæ.

Quóniam zelus domus tuæ comédit me, *

et oppróbria exprobrántium tibi cecidérunt super me.

Et flevi in ieiúnio ánimam meam, *

et factum est in oppróbrium mihi.

Et pósui vestiméntum meum cilícium, *

et factus sum illis in parábolam.

Advérsum me loquebántur, qui sedébant in porta, *

et in me canébant, qui bibébant vinum.

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Laborávi clamans, dum spero in Deum meum.

Ant. 2 Dedérunt in escam meam fel, et in siti mea potavérunt me acéto.

II

Ego vero oratiónem meam ad te, Dómine, *

in témpore benepláciti, Deus.

In multitúdine misericórdiæ tuæ exáudi me, *

in veritáte salútis tuæ.

Eripe me de luto, ut non infígar, †

erípiar ab iis, qui odérunt me, *

et de profúndis aquárum.

Non me demérgat fluctus aquárum, †

neque absórbeat me profúndum, *

neque úrgeat super me púteus os suum.

Exáudi me, Dómine, quóniam benígna est misericórdia tua; *

secúndum multitúdinem miseratiónum tuárum réspice in me.

Et ne avértas fáciem tuam a púero tuo; *

quóniam tríbulor, velóciter exáudi me.

Accéde ad ánimam meam, víndica eam, *

propter inimícos meos rédime me.

Tu scis oppróbrium meum *

et confusiónem meam et reveréntiam meam.

In conspéctu tuo sunt omnes, qui tríbulant me; *

oppróbrium contrívit cor meum, et elángui.

Et sustínui, qui simul contristarétur, et non fuit, *

et qui consolarétur, et non invéni.

Et dedérunt in escam meam fel, *

et in siti mea potavérunt me acéto.

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Dedérunt in escam meam fel, et in siti mea potavérunt me acéto.

Ant. 3 Quǽrite Dóminum, et vivet ánima vestra.

III

Ego autem sum pauper et dolens; *

salus tua, Deus, súscipit me.

Laudábo nomen Dei cum cántico *

et magnificábo eum in laude.

Et placébit Dómino super taurum, *

super vítulum córnua producéntem et úngulas.

Vídeant húmiles et læténtur; *

quǽrite Deum, et vivet cor vestrum,

quóniam exaudívit páuperes Dóminus *

et vinctos suos non despéxit.

Laudent illum cæli et terra, *

mária et ómnia reptília in eis.

Quóniam Deus salvam fáciet Sion †

et ædificábit civitátes Iudæ; *

et inhabitábunt ibi et possidébunt eam.

Et semen servórum eius hereditábunt eam *

et, qui díligunt nomen eius, habitábunt in ea.

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Quǽrite Dóminum, et vivet ánima vestra.

Dóminus vias suas docébit nos.

Et ambulábimus in sémitis eius.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima ad Timótheum

6, 1-10

De servis. De falsis doctoribus

Caríssime: Quicúmque sunt sub iugo, servi dóminos suos omni honóre dignos arbitréntur, ne nomen Dei et doctrína blasphemétur. Qui autem fidéles habent dóminos, non contémnant, quia fratres sunt, sed magis sérviant, quia fidéles sunt et dilécti qui benefícii partícipes sunt. Hæc doce et exhortáre.

Si quis áliter docet et non accédit sanis sermónibus Dómini nostri Iesu Christi et ei, quæ secúndum pietátem est, doctrínæ, supérbus est, nihil sciens, sed languens circa quæstiónes et pugnas verbórum, ex quibus oriúntur invídiæ, contentiónes, blasphémiæ, suspiciónes malæ, conflictatiónes hóminum mente corruptórum et qui veritáte priváti sunt, existimántium quæstum esse pietátem.

Est autem quæstus magnus píetas cum sufficiéntia. Nihil enim intúlimus in mundum, quia nec auférre quid póssumus; habéntes autem aliménta et quibus tegámur, his conténti érimus. Nam qui volunt dívites fíeri, íncidunt in tentatiónem et láqueum et desidéria multa stulta et nocíva, quæ mergunt hómines in intéritum et perditiónem; radix enim ómnium malórum est cupíditas, quam quidam appeténtes erravérunt a fide et inseruérunt se dolóribus multis.

RESPONSORIUM

Mt 6, 25; 1 Tim 6, 8

Ne sollíciti sitis ánimæ vestræ quid manducétis, neque córpori vestro quid induámini. * Nonne ánima plus est quam esca, et corpus quam vestiméntum?

Habéntes autem aliménta et quibus tegámur, his conténti érimus. * Nonne ánima plus est quam esca, et corpus quam vestiméntum?

LECTIO ALTERA

Ex allocutiónibus sancti Ioánnis XXIII, papæ

(In sollemnem Concilii Œcumenici Vaticani II inaugurationem, die 11 octobris 1962: AAS 54 [1962], 786-787. 792-793)

Ecclesia amantissima omnium mater

Gaudet Mater Ecclésia quod, singulári Divínæ Providéntiæ múnere, optatíssimus iam dies illúxit, quo, áuspice Deípara Vírgine, cuius matérna dígnitas hódie festo ritu recólitur, hic ad Beáti Petri sepúlcrum Concílium Œcuménicum Vaticánum Secúndum sollémniter inítium capit.

Gravíssimæ sane res et quæstiónes ab humáno génere dissolvéndæ, post vigínti fere sǽcula non mutántur; étenim Christus Iesus semper médium quasi locum tenet históriæ et vitæ: hómines aut ipsi ipsiúsque Ecclésiæ adhǽrent, atque ádeo lucis, suavitátis, recti órdinis pacísque bonis fruúntur; aut sine ipso vivunt vel contra ipsum agunt et consúlto extra Ecclésiam commorántur, quo fit ut confúsio inter eos habeátur, mútuæ ratiónes ásperæ efficiántur, cruentórum bellórum impéndeat perículum.

Ineúnte Concílio Œcuménico Vaticáno Secúndo, manifésto ut álias numquam patet, veritátem Dómini in ætérnum manére. Síquidem, dum ætas ætáti succédit, incértas cérnimus hóminum opinatiónes álias álias excípere atque enascéntes erróres sæpe cito velut nébulam sole depúlsam evanéscere.

Quibus erróribus Ecclésia nullo non témpore óbstitit, eos sæpe etiam damnávit, et quidem severitáte firmíssima. Ad præsens tempus quod áttinet, Christi Sponsæ placet misericórdiæ medicínam adhibére, pótius quam severitátis arma suscípere; magis quam damnándo, suæ doctrínæ vim ubérius explicándo putat hodiérnis necessitátibus esse consuléndum. Non quod desint falláces doctrínæ, opinatiónes, perícula præcavénda atque dissipánda; sed quia hæc ómnia tam apérte pugnant cum rectis honestátis princípiis, ac tam exitiáles peperére fructus, ut hódie hómines per se ipsi ea damnáre incípere videántur, ac nominátim illas vivéndi formas, quæ Deum eiúsque leges posthábeant, nímiam in téchnicæ artis progréssibus pósitam confidéntiam, prosperitátem únice vitæ cómmodis inníxam. Ipsi magis magísque norunt, humánæ persónæ dignitátem eiúsque cóngruam perfectiónem negótium esse magni moménti et ad expediéndum perárduum. Quod autem máxime ínterest, íidem experiéndo tandem didicérunt, extérnam vim áliis impósitam, armórum poténtiam, políticum dominátum mínime satis esse, ad gravíssimas, quæ eos angunt, quæstiónes felíciter dissolvéndas.

Hisce in rerum adiúnctis, Cathólica Ecclésia, dum per Œcuménicum hoc Concílium religiósæ veritátis facem attóllit, amantíssimam ómnium matrem se vult præbére, benígnam, patiéntem, atque erga fílios a se seiúnctos misericórdia ac bonitáte permótam humáno géneri, tot difficultátibus laboránti, ipsa, ut olim Petrus mísero illi qui ab eo stipem rogáverat, dicit: Argéntum et aurum non est mihi: quod autem hábeo hoc tibi do; in nómine Iesu Christi Nazaréni surge et ámbula. Scílicet nostrórum témporum homínibus Ecclésia non cadúcas pórrigit divítias, neque beatitátem dumtáxat terrénam pollicétur; sed supérnæ grátiæ bona impértit, quæ cum hómines ad filiórum Dei dignitátem érigant, tam válido præsídio et adiuménto sunt ad humaniórem efficiéndam eórum vitam; uberióris doctrínæ suæ fontes áperit, qua hómines luce Christi collustráti pénitus intellígere valent, quid ipsi revéra sint, qua dignitáte excéllant, quem finem prósequi débeant; per fílios dénique suos ubíque christiánæ caritátis spátia dilátat, qua ad dissensiónum sémina evellénda nihil est áptius et ad provehéndam concórdiam, iustam pacem fraternámque ómnium unitátem nihil est efficácius.

RESPONSORIUM

Cf. Mt 16, 18; Ps 47 (48), 9

Dixit Iesus Simóni: Dico tibi quia tu es Petrus, et super hanc petram ædificábo Ecclésiam meam, * Et portæ ínferi non prævalébunt advérsus eam.

Deus fundávit eam in ætérnum. * Et portæ ínferi non prævalébunt advérsus eam.

ORATIO

Orémus.

Omnípotens sempitérne Deus, qui per orbem terrárum in sancto Ioánne, papa, Christi boni pastóris vivum effulgére fecísti exémplum, concéde nobis, quaésumus, ut, eius intercessióne, abundántiam christiánæ caritátis lætánter effúndere valeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.

Deo grátias.

In celebratione protracta vigiliæ dominicalis et sollemnitatum, ante hymnum Te Deum dicuntur cantica et legitur Evangelium, sicut in Appendice indicatur.

Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio, atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Gloria Patri etc.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky