3. Iunii 2024

Ss. Caroli Lwanga et sociorum, martyrum
memoria

Annis 1885-1887 in Uganda multi christifideles a rege Mwanga in odium religionis occisi sunt; aliqui eorum in ipsa aula regis muneribus fungebantur vel ipsius regis personæ addicti erant. Inter eos eminent Carolus Lwanga eiusque XXI socii, qui, fidei catholicæ strenue adhærentes, partim gladio necati sunt, partim igne cremati, eo quod impudicis desideriis regis acquiescere noluerunt.
Communia plurimorum martyrum (delectum est in memoriis partes aliquas de feria sumere secundum Institutionem generalem de Liturgia horarum).

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri. Sicut erat. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

I. Quando Officium lectionis dicitur noctu vel summo mane:

Somno reféctis ártubus,

spreto cubíli, súrgimus:

nobis, Pater, canéntibus

adésse te depóscimus.

Te lingua primum cóncinat,

te mentis ardor ámbiat,

ut áctuum sequéntium

tu, sancte, sis exórdium.

Cedant tenébræ lúmini

et nox diúrno síderi,

ut culpa, quam nox íntulit,

lucis labáscat múnere.

Precámur idem súpplices

noxas ut omnes ámputes,

et ore te canéntium

laudéris in perpétuum.

Præsta, Pater piíssime,

Patríque compar Unice,

cum Spíritu Paráclito

regnans per omne sǽculum. Amen.

II. Quando Officium lectionis dicitur diurno tempore:

Ætérna lux, divínitas,

in unitáte Trínitas,

te confitémur débiles,

te deprecámur súpplices.

Summum Paréntem crédimus

Natúmque Patris únicum,

et caritátis vínculum

qui iungit illos Spíritum.

O véritas, o cáritas,

o finis et felícitas,

speráre fac et crédere,

amáre fac et cónsequi.

Qui finis et exórdium

rerúmque fons es ómnium,

tu solus es solácium,

tu certa spes credéntium.

Qui cuncta solus éfficis

cunctísque solus súfficis,

tu sola lux es ómnibus

et prǽmium sperántibus.

Christum rogámus et Patrem,

Christi Patrísque Spíritum;

unum potens per ómnia,

fove precántes, Trínitas. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Salvum me fac, Dómine, propter misericórdiam tuam.

Psalmus 6
Homo afflictus Domini clementiam implorat
Nunc anima mea turbata est … Pater, salvifica me ex hora hac? (Io 12, 27).

Dómine, ne in furóre tuo árguas me, *

neque in ira tua corrípias me.

Miserére mei, Dómine, quóniam infírmus sum; *

sana me, Dómine,
quóniam conturbáta sunt ossa mea.

Et ánima mea turbáta est valde, *

sed tu, Dómine, úsquequo?

Convértere, Dómine, éripe ánimam meam; *

salvum me fac propter misericórdiam tuam.

Quóniam non est in morte, qui memor sit tui, *

in inférno autem quis confitébitur tibi?

Laborávi in gémitu meo, †

lavábam per síngulas noctes lectum meum; *

lácrimis meis stratum meum rigábam.

Turbátus est a mæróre óculus meus, *

inveterávi inter omnes inimícos meos.

Discédite a me omnes, qui operámini iniquitátem, *

quóniam exaudívit Dóminus vocem fletus mei.

Exaudívit Dóminus deprecatiónem meam, *

Dóminus oratiónem meam suscépit.

Erubéscant et conturbéntur veheménter
omnes inimíci mei; *

convertántur et erubéscant valde velóciter.

Ant. Salvum me fac, Dómine, propter misericórdiam tuam.

Ant. 2 Factus est Dóminus refúgium páuperi in tribulatióne.

Psalmus 9 A (9)
Gratiarum actio pro victoria
Iterum venturus est iudicare vivos et mortuos.
I

Confitébor tibi, Dómine, in toto corde meo, *

narrábo ómnia mirabília tua.

Lætábor et exsultábo in te, *

psallam nómini tuo, Altíssime.

Cum convertúntur inimíci mei retrórsum, *

infirmántur et péreunt a fácie tua.

Quóniam fecísti iudícium meum
et causam meam, *

sedísti super thronum, qui iúdicas iustítiam.

Increpásti gentes, perdidísti ímpium, *

nomen eórum delésti
in ætérnum et in sǽculum sǽculi.

Inimíci defecérunt,
solitúdines sempitérnæ factæ sunt; *

et civitátes destruxísti:
périit memória eórum cum ipsis.

Dóminus autem in ætérnum sedébit, *

parávit in iudícium thronum suum

et ipse iudicábit orbem terræ in iustítia, *

iudicábit pópulos in æquitáte.

Et erit Dóminus refúgium opprésso, *

refúgium in opportunitátibus, in tribulatióne.

Et sperent in te, qui novérunt nomen tuum, *

quóniam non dereliquísti quæréntes te, Dómine.

Ant. Factus est Dóminus refúgium páuperi in tribulatióne.

Ant. 3 Annuntiábo laudatiónes tuas in portis fíliæ Sion.

II

Psállite Dómino, qui hábitat in Sion; *

annuntiáte inter gentes stúdia eius.

Quóniam requírens sánguinem
recordátus est eórum, *

non est oblítus clamórem páuperum.

Miserére mei, Dómine; †

vide afflictiónem meam de inimícis meis, *

qui exáltas me de portis mortis,

ut annúntiem omnes laudatiónes tuas
in portis fíliæ Sion, *

exsúltem in salutári tuo.

Infíxæ sunt gentes in fóvea, quam fecérunt; †

in láqueo isto, quem abscondérunt, *

comprehénsus est pes eórum.

Manifestávit se Dóminus iudícium fáciens; *

in opéribus mánuum suárum
comprehénsus est peccátor.

Converténtur peccatóres in inférnum, *

omnes gentes, quæ obliviscúntur Deum.

Quóniam non in finem oblívio erit páuperis; *

exspectátio páuperum non períbit in ætérnum.

Exsúrge, Dómine, non confortétur homo; *

iudicéntur gentes in conspéctu tuo.

Constítue, Dómine, terrórem super eos, *

sciant gentes quóniam hómines sunt.

Ant. Annuntiábo laudatiónes tuas in portis fíliæ Sion.

Da mihi intelléctum, et servábo legem tuam.

Et custódiam illam in toto corde meo.

LECTIO PRIOR

De libro Iob

29, 1-10; 30, 1. 9-23

Iob deplorat afflictionem suam

Addidit Iob assúmens parábolam suam et dixit:

« Quis mihi tríbuat ut sim iuxta menses prístinos,

secúndum dies, quibus Deus custodiébat me?

Quando splendébat lucérna eius super caput meum

et ad lumen eius ambulábam in ténebris.

Sicut fui in diébus adulescéntiæ meæ,

quando familiáris Deus erat in tabernáculo meo,

quando erat Omnípotens mecum,

et in circúitu meo púeri mei,

quando lavábam pedes meos lacte,

et petra fundébat mihi rivos ólei.

Quando procedébam ad portam civitátis

et in platéa parábam cáthedram mihi,

vidébant me iúvenes et abscondebántur,

et senes assurgéntes stabant.

Príncipes cessábant loqui

et dígitum superponébant ori suo.

Vocem suam cohibébant duces,

et lingua eórum paláto suo adhærébat.

Nunc autem derídent me

iunióres témpore,

quorum non dignábar patres

pónere cum cánibus gregis mei.

Nunc in eórum cánticum versus sum

et factus sum eis in provérbium.

Abominántur me et longe fúgiunt a me

et fáciem meam conspúere non veréntur.

Pháretram enim suam apéruit et afflíxit me

et frenum in os meum immísit.

Ad déxteram progénies surrexérunt;

pedes meos subvertérunt

et complanavérunt contra me sémitas ruínæ.

Dissipavérunt itínera mea,

insidiáti sunt mihi et prævaluérunt,

et non fuit qui ferret auxílium.

Quasi rupto muro et apérto irruérunt super me

et sub ruínis devolúti sunt.

Versi sunt contra me in terróres,

perséquitur quasi ventus principátum meum,

et velut nubes pertránsiit salus mea.

Nunc autem in memetípso effúnditur ánima mea;

et póssident me dies afflictiónis.

Nocte os meum perforátur dolóribus,

et, qui me cómedunt, non dórmiunt.

In multitúdine róboris tenent vestiméntum meum

et quasi capítio túnicæ succinxérunt me.

Proiécit me in lutum,

et assimilátus sum favíllæ et cíneri.

Clamo ad te, et non exáudis me;

sto, et non réspicis me.

Mutátus es mihi in crudélem

et in durítia manus tuæ adversáris mihi.

Elevásti me

et quasi super ventum ponens dissolvísti me.

Scio quia morti trades me,

ubi constitúta est domus omni vivénti ».

RESPONSORIUM

Iob 30, 17. 19; 7, 16b

Nocte os meum perforátur dolóribus, et qui me cómedunt non dórmiunt. * Proiécit me in lutum, et assimilátus sum favíllæ et cíneri.

Parce mihi, Dómine, nihil enim sunt dies mei. * Proiécit.

LECTIO ALTERA

Ex Homilía Pauli papæ Sexti in canonizatióne mártyrum Ugandénsium hábita

(AAS 56 [1964], 905-906)

Gloria martyrum, signum regenerationis

Hi mártyres Africáni albo victórum, quod est Martyrológium, páginam addunt, qua res simul funestíssimæ et magníficæ perhibéntur: páginam dícimus, sane dignam, quæ adiungátur egrégiis illis narratiónibus véteris Africæ, quas nos, hac ætáte vivéntes, útpote hómines módicæ fídei, opinabámur numquam habitúras esse æquam continuatiónem.

Quis umquam suspicári pótuit, ut exémplum afferámus, ad acta illa, ánimos commovéntia, mártyrum Scillitanórum, mártyrum Carthaginiénsium, mártyrum « massæ cándidæ » Uticénsis, de quibus sanctus Augustínus et Prudéntius commémorant, mártyrum Ægýpti, quorum amplíssimam laudem apud Ioánnem Chrysóstomum scriptam invénimus, mártyrum persecutiónis Vandálicæ, nostris tempóribus novas histórias accessúras esse, quibus res non minus fórtiter gestæ, res non minus fúlgidæ narraréntur?

Quis ánimo præsentíre pótuit fore, ut præcélsis sanctis martýribus et confessóribus Africánis, rerum memória notis, véluti Cypriáno, Felicitáti et Perpétuæ et Augustíno, viro summo, quondam aggregarémus Cárolum Lwanga, Matthíam Mulúmba Kalémba, quæ nómina cara nobis sunt, eorúmque vigínti sócios? Et mentióne digni sunt álii étiam, qui Anglicána institúta religiósa profiténtes, pro Christi nómine morte affécti sunt.

Hi profécto mártyres Africáni novæ ætátis inítia ponunt. Oh! mens non ad persecutiónes et conflictatiónes religiósas convertátur, sed ad regeneratiónem christiánam et civílem.

Africa enim, sánguine horum mártyrum irroráta, qui primi sunt novæ huius ætátis (et útinam, Deo volénte, postrémi, cum holocáustum eórum tantum sit tamque pretiósum!), Africa líbera et sui iuris facta renáscitur.

Fácinus illud, quo ii oppréssi sunt, tam infándum est ac tam signíficans, ut sufficiéntes causæ eæque maniféstæ præbeántur, quibus novus pópulus ratióne moráli formétur, ut novæ consuetúdines spiritáles ad pósteros transmitténdæ invaléscant, ut quasi symbólice exprimátur ac provehátur tránsitus a símplici et rudi vitæ institúto, in quo non déerant egrégia quædam bona humána, sed quod inquinátum erat et infírmum ac véluti sui ipsíus servitúte tenebátur, ad cultum civílem, quo celsióres significatiónes mentis humánæ et altióres condiciónes vitæ sociális expetúntur.

RESPONSORIUM

Prœliántes nos et fídei congressióne pugnántes spectat Deus, spectant ángeli eius, spectat et Christus; * quanta est glóriæ dígnitas et quanta felícitas præsénte Deo cóngredi, et Christo iúdice coronári.

Armémur víribus totis, et parémur ad agónem mente incorrúpta, fide íntegra, virtúte devóta. * Quanta.

ORATIO

Orémus.

Deus, qui sánguinem mártyrum semen christianórum esse fecísti, concéde propítius, ut tuæ ager Ecclésiæ, qui est beatórum Cároli eiúsque sociórum cruóre rigátus, in amplam tibi messem iúgiter fecundétur. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky