2. Maii 2024

S. Athanasii, episcopi et Ecclesiæ doctoris
memoria

Natus Alexandriæ anno 295, episcopo Alexandro in concilio Nicæno astitit eique successit. Contra Arianos strenue dimicavit, propter quod multa perpessus est et pluries exsilio mulctatus. Egregia scripsit opera pro fidei orthodoxæ illustratione et defensione. Mortuus est anno 373.
Communia pastorum: pro episcopo (delectum est in memoriis partes aliquas de feria sumere secundum Institutionem generalem de Liturgia horarum).

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri. Sicut erat. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

Hic est dies verus Dei,

sancto serénus lúmine,

quo díluit sanguis sacer

probrósa mundi crímina.

Fidem refúndit pérditis

cæcósque visu illúminat;

quem non gravi solvit metu

latrónis absolútio?

Opus stupent et ángeli,

pœnam vidéntes córporis

Christóque adhæréntem reum

vitam beátam cárpere.

Mystérium mirábile,

ut ábluat mundi luem,

peccáta tollat ómnium

carnis vitia mundans caro,

Quid hoc potest sublímius,

ut culpa quærat grátiam,

metúmque solvat cáritas

reddátque mors vitam novam?

Esto perénne méntibus

paschále, Iesu, gáudium,

et nos renátos grátiæ

tuis triúmphis ággrega.

Iesu, tibi sit glória,

qui morte victa prǽnites,

cum Patre et almo Spíritu,

in sempitérna sǽcula. Amen.

Vel ad libitum in feriis post octavam Paschæ:

Lætáre, cælum, désuper,

appláude, tellus ac mare:

Christus resúrgens post crucem

vitam dedit mortálibus.

Iam tempus accéptum redit,

dies salútis cérnitur,

quo mundus Agni sánguine

refúlsit a calígine.

Mors illa, mortis pássio,

est críminis remíssio;

illǽsa virtus pérmanet,

victus dedit victóriam.

Nostræ fuit gustus spei

hic, ut fidéles créderent

se posse post resúrgere,

vitam beátam súmere.

Nunc ergo pascha cándidum

causa bonórum tálium

colámus omnes strénue

tanto repléti múnere.

Esto perénne méntibus

paschále, Iesu, gáudium,

et nos renátos grátiæ

tuis triúmphis ággrega.

Iesu, tibi sit glória,

qui morte victa prǽnites,

cum Patre et almo Spíritu,

in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Elóquium Dómini scutum est ómnium sperántium in eum, allelúia.

Psalmus 17 (18), 31-51
Gratiarum actio
Si Deus pro nobis, quis contra nos? (Rom 8, 31).
IV

Deus, impollúta via eius, †

elóquia Dómini igne examináta; *

protéctor est ómnium sperántium in se.

Quóniam quis Deus præter Dóminum? *

Aut quæ munítio præter Deum nostrum?

Deus, qui præcínxit me virtúte *

et pósuit immaculátam viam meam;

qui perfécit pedes meos tamquam cervórum *

et super excélsa státuit me;

qui docet manus meas ad prœ́lium, *

et tendunt arcum ǽreum bráchia mea.

Ant. Elóquium Dómini scutum est ómnium sperántium in eum, allelúia.

Ant. 2 Déxtera tua, Dómine, suscépit me, allelúia.

V

Et dedísti mihi scutum salútis tuæ, †

et déxtera tua suscépit me, *

et exaudítio tua magnificávit me.

Dilatásti gressus meos subtus me, *

et non sunt infirmáta vestígia mea.

Persequébar inimícos meos
et comprehendébam illos *

et non convertébar, donec defícerent.

Confringébam illos, nec póterant stare, *

cadébant subtus pedes meos.

Et præcinxísti me virtúte ad bellum *

et supplantásti insurgéntes in me subtus me.

Et inimícos meos dedísti mihi dorsum *

et odiéntes me disperdidísti.

Clamavérunt, nec erat qui salvos fáceret, *

ad Dóminum, nec exaudívit eos.

Et commínui eos ut púlverem ante fáciem venti, *

ut lutum plateárum contrívi eos.

Eripuísti me de contradictiónibus pópuli, *

constituísti me in caput géntium.

Pópulus, quem non cognóvi, servívit mihi, *

in audítu auris obœdívit mihi.

Fílii aliéni blandíti sunt mihi, †

fílii aliéni inveteráti sunt, *

contremuérunt in ábditis suis.

Ant. Déxtera tua, Dómine, suscépit me, allelúia.

Ant. 3 Vivat Dóminus, et exaltétur Deus salútis meæ, allelúia.

VI

Vivit Dóminus et benedíctus Adiútor meus, *

et exaltétur Deus salútis meæ.

Deus, qui das vindíctas mihi †

et subdis pópulos sub me, *

liberátor meus de inimícis meis iracúndis;

et ab insurgéntibus in me exáltas me, *

a viro iníquo éripis me.

Proptérea confitébor tibi in natiónibus, Dómine, *

et nómini tuo psalmum dicam,

magníficans salútes regis sui †

et fáciens misericórdiam christo suo, *

David et sémini eius usque in sǽculum.

Ant. Vivat Dóminus, et exaltétur Deus salútis meæ, allelúia.

Deus et Dóminum suscitávit, allelúia.

Et nos suscitábit per virtútem suam, allelúia.

LECTIO PRIOR

De libro Apocalýpsis

21, 9-27

Visio Ierusalem cælestis, sponsæ Agni

Venit unus de septem ángelis habéntibus septem phíalas, plenas septem plagis novíssimis, et locútus est mecum dicens: « Veni, osténdam tibi sponsam uxórem Agni ». Et sústulit me in spíritu super montem magnum et altum et osténdit mihi civitátem sanctam Ierúsalem descendéntem de cælo a Deo, habéntem claritátem Dei; lumen eius símile lápidi pretiosíssimo, tamquam lápidi iáspidi, in modum crystálli; et habébat murum magnum et altum et habébat portas duódecim et super portas ángelos duódecim et nómina inscrípta, quæ sunt duódecim tríbuum filiórum Israel. Ab oriénte portæ tres et ab aquilóne portæ tres et ab austro portæ tres et ab occásu portæ tres; et murus civitátis habens fundaménta duódecim, et super ipsis duódecim nómina duódecim apostolórum Agni.

Et qui loquebátur mecum, habébat mensúram arúndinem áuream, ut metirétur civitátem et portas eius et murum eius. Et cívitas in quadro pósita est, et longitúdo eius tanta est quanta et latitúdo. Et mensus est civitátem arúndine per stádia duódecim mília; longitúdo et latitúdo et altitúdo eius æquáles sunt. Et mensus est murum eius centum quadragínta quáttuor cubitórum, mensúra hóminis, quæ est ángeli. Et erat structúra muri eius ex iáspide, ipsa vero cívitas aurum mundum símile vitro mundo. Fundaménta muri civitátis omni lápide pretióso ornáta: fundaméntum primum iaspis, secúndus sapphírus, tértius chalcedónius, quartus smarágdus, quintus sárdonyx, sextus sárdinus, séptimus chrysólithus, octávus berýllus, nonus topázius, décimus chrysóprasus, undécimus hyacínthus, duodécimus amethýstus.

Et duódecim portæ duódecim margarítæ sunt, et síngulæ portæ erant ex síngulis margarítis. Et platéa civitátis aurum mundum tamquam vitrum perlúcidum.

Et templum non vidi in ea: Dóminus enim Deus omnípotens templum illíus est, et Agnus. Et cívitas non eget sole neque luna, ut lúceant ei, nam cláritas Dei illuminávit eam, et lucérna eius est Agnus. Et ambulábunt gentes per lumen eius, et reges terræ áfferunt glóriam suam in illam; et portæ eius non claudéntur per diem, nox enim non erit illic; et áfferent glóriam et divítias géntium in illam. Nec intrábit in ea áliquid coinquinátum et fáciens abominatiónem et mendácium, nisi qui scripti sunt in libro vitæ Agni.

RESPONSORIUM

Cf. Ap 21, 21; Tob 13, 17. 18. 11

Platéæ tuæ, Ierúsalem, sternéntur auro mundo, et cantábitur in te cánticum lætítiæ; * Et per omnes vicos tuos ab univérsis dicétur: Allelúia.

Luce spléndida fulgébis, et omnes fines terræ adorábunt te. * Et per.

LECTIO ALTERA

Ex Oratiónibus sancti Athanásii epíscopi

(Oratio de incarnatione Verbi, 8-9: PG 25, 110-111)

De incarnatione Verbi

Incorpóreum et corruptiónis ac matériæ expers, Dei Verbum in nostram regiónem advénit, quamquam ántea non procul áberat: nulla enim pars mundi illo umquam vácua fuit, sed una cum suo Patre exsístens ómnia ubíque implébat.

Venit vero sua erga nos benignitáte, et quátenus sese palam nobis exhíbuit. Nostri ipse géneris et infirmitátis misértus, nostráque motus corruptióne, nec mortem in nobis dominári ferens, ne scílicet quod factum fúerat períret, suíque Patris in hómine formándo opus vanum fíeret, sibi ipsi corpus accépit, idque nostri non dissímile; nec enim esse tantum in córpore, vel solum apparére vóluit.

Nam, si tantum apparére voluísset, potuísset sane áliud præstántius corpus assúmere; verum nostrum corpus accépit.

sibi in Vírgine templum, corpus scílicet, exstrúxit, illúdque tamquam instruméntum sibi próprium fecit, in quo se notum fáceret et habitáret: sic ergo símili córpore e nostris accépto, quia omnes mortis corruptióni subiécti erant, illud, pro ómnibus morti tráditum, Patri summa cum benignitáte óbtulit; cum, ut ómnibus in ipso moriéntibus lex de corruptióne contra hómines lata solverétur, útpote quæ in domínico córpore suam vim complevísset, nec proínde locum ámplius advérsus símiles hómines habéret; tum, ut hómines, in corruptiónem revérsos, íterum incorrúptos rédderet, atque a morte ad vitam revocáret, córpore quod sibi assúmpserat et resurrectiónis grátia mortem ab eis, non secus ac stípula ab igne consúmitur, pénitus ámovens.

Idcírco corpus quod mori posset sibi assúmpsit, ut illud, Verbi ómnium præsidis factum párticeps, morti pro ómnibus satis esset, atque, propter Verbum in se hábitans, incorrúptum permanéret, ac dénique in pósterum corrúptio resurrectiónis grátia ab ómnibus discéderet.

Hinc corpus, quod sibi ipse accépit, velut hóstiam et víctimam omni puram mácula morti offeréndo, mortem statim ab ómnibus simílibus, suo pro áliis obláto, propulsávit.

Sic enim Dei Verbum, supérius ómnibus exsístens, suum templum et corpóreum instruméntum pro ómnibus, uti dicébat, devovéndo et offeréndo, id quod debebátur in morte solvit, atque ita, ómnibus per símile corpus coniúnctus, incorrúptus Dei Fílius omnes resurrectiónis promissióne incorrúptos iure et mérito réddidit.

Ipsa síquidem mortis corrúptio nullam iam vim advérsus hómines habet ob Verbum, quod in illis per unum corpus hábitat.

RESPONSORIUM

Ier 15, 19. 20; 2 Petr 2, 1

Quasi os meum eris, et dabo te pópulo huic in murum ǽreum fortem; * Et bellábunt advérsum te, et non prævalébunt, quia ego tecum sum, allelúia.

Erunt magístri mendáces, qui introdúcent sectas perditiónis; et eum, qui emit eos, Dominatórem negant. * Et bellábunt.

ORATIO

Orémus.

Omnípotens sempitérne Deus, qui beátum Athanásium epíscopum divinitátis Fílii tui propugnatórem exímium suscitásti, concéde propítius, ut, eius doctrína et protectióne gaudéntes, in tui cognitióne et amóre sine intermissióne crescámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky